Lieve Hasselaren en Hesselossen, lieve bezoekers van deze mooie stad,
Het is me een bijzonder genoegen om mijn verhaal hier vanavond met jullie te mogen delen. Blijkbaar ben ik namelijk de enige nog levende persoon die de eer heeft hier deze week te mogen verschijnen.
Ik werd geboren in 1935 in Kortenaken, in een eenvoudig boerengezin. Terwijl mijn zussen hun devotie vonden in religieuze processies, trok ik liever naar de kermis. Ik was een vrolijk kind en vooral een ‘deugniet', ook al werden mijn kinderjaren ook sterk gekleurd door de Tweede Wereldoorlog. Het Hageland bleef immers niet gespaard van dreiging en geweld. En meermaals boden we vluchtelingen onderdak aan in onze boerderij.
Rond mijn dertigste besloot ik mijn leven te wijden aan de missie. Na een periode als leerkracht trad ik toe tot de Zusters Missionarissen van het Onbevlekte Hart van Maria, met een diep verlangen om in India te werken, een land dat mij - geïnspireerd door Mahatma Gandhi - al van jongs af aan fascineerde.
In ’63 zette ik na een lange bootreis voor het eerst voet aan wal op de Indische oostkust. Van daaruit reisde ik nog zo'n 600 km noordwaarts, naar Chennai, waar ik aan de slag ging in de blinden- en dovenschool van mijn congregatie. Ik genoot er met volle teugen van. Buiten de schooluren ging ik met mijn medezusters mee naar de sloppenwijken, waar ik voor het eerst geconfronteerd werd met de rauwe ellende van de echt arme bevolking. Het contact met de andere religies in dit enorme land verruimde mijn geest, en ik koos ervoor om niet alleen te helpen, maar ook om het systeem dat zoveel onrecht veroorzaakte, uit te dagen.
Zo richtte ik bijvoorbeeld een nationale studentenbeweging op naar het voorbeeld van Luis Sena, een Braziliaanse bevrijdingstheoloog. Maar het viel mij alsmaar sterker op dat vrouwen en kinderen vaak het eerste slachtoffer zijn van mistoestanden in de maatschappij. En dat zij er vaak het ergst aan toe zijn en het moeilijkst uit hun noodlottige situatie geraken. Mijn wens om me structureel voor deze groep in te zetten werd groter.
In 1975 ontmoette ik in de buurt van waar ik woonde een oude man die zes kleindochters had, en niet kon zeggen waar precies in Mumbai ze werkten. En wat voor werk ze eigenlijk deden. Reeds enkele jaren voordien had ik al vernomen van de Indiase bisschoppenconferentie dat in vele dorpen van een extreem arme Indiase regio bijna geen meisjes woonden die ouder waren dan 11.
Dat deed bij mij een aantal alarmbellen afgaan. De bisschoppenconferentie wilde zelf meer inzicht krijgen in de situatie van migrerende meisjes, en vaardigde een nationale enquête uit. De resultaten waren onthutsend. Ik trok ermee naar verschillende vrouwenorganisaties maar vond niemand bereid om er iets mee te doen…
Op vraag van de bisschoppenconferentie trok ik dan maar zelf naar Mumbai, met de opdracht ‘iets' te doen voor meisjes die van plattelandsgebieden migreerden naar steden en vanaf dan van de radar verdwenen. Er was geen plan, geen methodiek, geen voorbeeld. Maar omdat ik uit vele gesprekken leerde dat er een soort trafiek bestond waarbij meisjes in dorpen geronseld werden en per trein naar de grote steden werden gebracht, vatte ik post in de stations.
Het werd de aanleiding voor de oprichting van de National Domestic Workers Movement, een beweging die zich inzet voor straatkinderen en misbruikt huispersoneel. Huisarbeid was in die dagen immers niet eens erkend als ‘arbeid’, waardoor de deur open stond voor alle mogelijke vormen van misbruik, kinderprostitutie, armoede, uitbuiting en slavernij.
Mijn werk heeft me veel gebracht, waaronder een nominatie voor de Nobelprijs voor de Vrede en het Grootkruis in de Kroonorde. Maar de grootste beloning blijft het zien van de verandering die we samen hebben kunnen bewerkstelligen. Mijn geloof inspireert me nog steeds, maar het is de menselijkheid die me leidt.
De strijd tegen onrecht mag nooit stoppen. En ik roep iedereen daarom op om het werk voort te zetten, om te vechten voor een betere wereld, waarin ieder mens waardig kan leven.
Lieve bezoekers van Quartier Canal, het was me een genoegen hier even voor jullie te mogen verschijnen. Het ga jullie goed, maak er nog een mooie avond van.
Warme knuffel,
Jeanne Devos